عوارض مصرف آهن زیاد چیست؟
آهن یک ماده معدنی ضروری است. با این حال، مانند بسیاری از مواد مغذی دیگر، در مقادیر زیاد مضر است. در این مقاله به بررسی عوارض مصرف آهن زیاد می پردازیم.
در حقیقت، آهن آنقدر سمی است که جذب آن از دستگاه گوارش به شدت کنترل می شود. در بیشتر موارد، این کار اثرات مضر آهن اضافی را به حداقل می رساند. هنگامی که این مکانیسم های ایمنی از کار می افتند، مشکلات بهداشتی به وجود می آیند.
آهن چیست؟
آهن یک ماده معدنی ضروری در رژیم غذایی است که بیشتر توسط گلبول های قرمز خون استفاده می شود.
آهن یک قسمت مهم از هموگلوبین است، پروتئینی که در گلبول های قرمز خون یافت می شود. هموگلوبین مسئول رساندن اکسیژن به تمام سلول های بدن است.
آهن غذایی در دو نوع وجود دارد:
آهن Heme: این نوع آهن فقط در غذاهای حیوانی و بیشتر در گوشت قرمز یافت می شود. برخلاف آهن غیر هم به راحتی هم جذب می شود.
آهن غیر هِم: بیشتر آهن رژیم غذایی به شکل غیر هم است. هم در حیوانات و هم در گیاهان یافت می شود. جذب آن می تواند با اسیدهای آلی، مانند ویتامین C افزایش یابد، اما توسط ترکیبات گیاهی مانند فیتات کاهش می یابد.
افرادی که در رژیم غذایی خود آهن هم کم دریافت می کنند در معرض خطر کمبود آهن هستند.
بسیاری از افراد به ویژه خانم ها دچار فقر آهن هستند. در حقیقت، کمبود آهن رایج ترین کمبود مواد معدنی در جهان است.
خلاصه
آهن یک ماده معدنی ضروری در رژیم غذایی است که نقش مهمی در انتقال اکسیژن به بدن دارد. کمبود آهن در میان زنان شایع است.
تنظیم آهن بدن
دو دلیل وجود دارد که سطح آهن در بدن به شدت تنظیم می شود:
- آهن یک ماده مغذی ضروری است که در بسیاری از عملکردهای اساسی بدن نقش دارد، بنابراین باید مقدار کمی دریافت کنیم.
- مقادیر بالای آهن بالقوه سمی است، بنابراین باید از مصرف بیش از حد آن جلوگیری کنیم.
بدن با تنظیم میزان جذب آهن از دستگاه گوارش، سطح آهن را تنظیم می کند.
هپسیدین، هورمون تنظیم کننده آهن بدن، مسئول حفظ تعادل ذخایر آهن است. عملکرد اصلی آن سرکوب جذب آهن است.
اساساً، نحوه کارکرد آن به این صورت است:
- ذخیره آهن بالا -> سطح هپسیدین افزایش می یابد -> جذب آهن کاهش می یابد.
- ذخیره آهن کم -> سطح هپسیدین کاهش می یابد -> جذب آهن افزایش می یابد.
بیشتر اوقات، این سیستم کاملاً خوب کار می کند. با این حال، چند اختلال که تولید هپسیدین را سرکوب می کنند می توانند منجر به اضافه بار آهن شوند.
از طرف دیگر، شرایطی که باعث تحریک تشکیل هپسیدین می شود، می تواند باعث کمبود آهن شود.
تعادل آهن نیز تحت تأثیر میزان آهن در رژیم غذایی ماست. با گذشت زمان، رژیم های غذایی کم آهن ممکن است باعث کمبود شوند. به همین ترتیب، مصرف بیش از حد مکمل های آهن ممکن است باعث مسمومیت شدید آهن شوند و عوارض مصرف آهن زیاد را ایجاد کنند.
خلاصه
میزان جذب آهن از دستگاه گوارش به شدت توسط هورمون هپسیدین تنظیم می شود. با این حال، چندین اختلال در اضافه بار آهن ممکن است این تعادل شکننده را بر هم بزند.
سمیت آهن و عوارض مصرف آهن زیاد
سمیت آهن می تواند ناگهانی یا تدریجی باشد. بسیاری از مشکلات جدی سلامتی ممکن است به دلیل مصرف بیش از حد تصادفی، مصرف مکمل های با دوز بالا برای مدت طولانی یا اختلالات مزمن اضافه بار آهن باشد.
در شرایط عادی، آهن آزاد بسیار کمی در جریان خون گردش می کند. با این حال، سمیت آهن می تواند سطح آهن “آزاد” در بدن را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
آهن آزاد یک پروکسیدان است – برعکس یک آنتی اکسیدان – و ممکن است به سلول ها آسیب برساند. چندین شرایط ممکن است باعث این اتفاق شود شامل:
مسمومیت با آهن: یکی از عوارض مصرف آهن زیاد مسمومیت با آهن است. مسمومیت زمانی اتفاق می افتد که افراد، معمولاً کودکان، مکمل های آهن را بیش از حد مصرف کنند..
هموکروماتوز ارثی: یک اختلال ژنتیکی است که با جذب بیش از حد آهن از غذا مشخص می شود.
اضافه بار آهن آفریقایی: نوعی اضافه بار آهن در رژیم غذایی است که به دلیل مقادیر زیادی آهن در غذا یا نوشیدنی ایجاد می شود. این مورد اولین بار در آفریقا مشاهده شد، جایی که آبجو خانگی در گلدان های آهنی دم می شد.
مسمومیت حاد آهن هنگامی اتفاق می افتد که افراد بیش از حد از مکمل های آهن استفاده کنند. دوزهای کم تا 10-20 میلی گرم بر کیلوگرم ممکن است علائم نامطلوبی ایجاد کنند. دوزهای بالاتر از 40 میلی گرم در کیلوگرم نیاز به مراقبت پزشکی دارند.
به طور مشابه، مصرف مكمل آهن با دوز بالا ممكن است مشكلات جدی ایجاد كند. اطمینان حاصل کنید که دستورالعمل های مربوط به مکمل های آهن را دنبال کنید و هرگز بیشتر از توصیه پزشک مصرف نکنید.
علائم اولیه مسمومیت با آهن ممکن است شامل درد معده، حالت تهوع و استفراغ باشد.
به تدریج، آهن اضافی در اندام های داخلی جمع می شود و باعث آسیب احتمالی کشنده به مغز و کبد می شود.
مصرف طولانی مدت مکمل های با دوز بالا ممکن است به تدریج علائمی شبیه اضافه بار آهن ایجاد کند، که در ادامه بیشتر به آن می پردازیم.
خلاصه
مسمومیت آهن به عوارض مصرف آهن زیاد اضافی اشاره دارد. این ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که 1) افراد بیش از حد از مکمل های آهن استفاده کنند، 2) مکمل های با دوز بالا را برای مدت طولانی استفاده کنند یا 3) از یک اختلال مزمن اضافه بار آهن رنج ببرند.
اضافه بار آهن
اضافه بار آهن به تجمع تدریجی آهن بیش از حد در بدن اشاره دارد. این امر در نتیجه عدم توانایی سیستم نظارتی بدن در حفظ سطح آهن در حد سالم است.
برای بیشتر افراد، اضافه بار آهن نگران کننده نیست. با این حال، این مشکلی برای کسانی است که از نظر ژنتیکی مستعد جذب بیش از حد آهن از دستگاه گوارش هستند.
شایعترین اختلال اضافه بار آهن هموکروماتوز ارثی است. این بیماری منجر به تجمع آهن در بافت ها و اندام ها می شود.
با گذشت زمان، هموکروماتوز درمان نشده خطر آرتروز، سرطان، مشکلات کبدی، دیابت و نارسایی قلبی را افزایش می ده.
بدن هیچ راهی آسان برای دفع آهن اضافی ندارد. موثرترین راه برای از بین بردن آهن اضافی، از دست دادن خون است.
بنابراین زنان قاعدگی کمتر دچار اضافه بار آهن می شوند. به همین ترتیب ، کسانی که به طور مکرر خون اهدا می کنند ، در معرض خطر کمتری قرار دارند.
اگر دچار میزان بالای آهن هستید، می توانید با اقدامات زیر خطرات مربوط به سلامتی را به حداقل برسانید:
- مصرف غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز را کاهش دهید.
- اهدای خون به طور منظم.
- از مصرف ویتامین C همراه با غذاهایی که غنی از آهن هستند خودداری کنید.
- از استفاده از ظروف آهنی اجتناب کنید.
خلاصه
اضافه بار آهن با مقدار بیش از حد آهن در بدن مشخص می شود. شایع ترین اختلال هموکروماتوز ارثی است که ممکن است منجر به بسیاری از مشکلات سلامتی شود.
خطر ابتلا به سرطان و آهن
شکی نیست که اضافه بار آهن ممکن است منجر به سرطان در حیوانات و انسان شود.
به نظر می رسد اهدای خون منظم یا از دست دادن خون ممکن است این خطر را کاهش دهد.
مطالعات مشاهده ای نشان می دهد که مصرف زیاد آهن هم می تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهد.
آزمایشات بالینی بر روی انسان ها نشان داده است که آهن هم دریافتی از مکمل ها یا گوشت قرمز ممکن است باعث افزایش ترکیبات N-nitroso موثر در سرطان دستگاه گوارش شود.
ارتباط گوشت قرمز و سرطان موضوعی است که بسیار مورد بحث است. اگرچه سازوکارهای معقول و منطقی در توضیح این پیوند وجود دارد، اما بیشتر شواهد بر اساس مطالعات مشاهده ای است.
خلاصه
اختلالات ناشی از جذب بیش از حد آهن با افزایش خطر ابتلا به سرطان در ارتباط است. مطالعات همچنین نشان می دهد که آهن هم می تواند خطر سرطان روده بزرگ را افزایش دهد.
آهن و خطر عفونت
به نظر می رسد که هم اضافه بار آهن و هم کمبود آهن ، افراد را مستعد ابتلا به عفونت می کند. این دو دلیل دارد:
- سیستم ایمنی بدن از آهن برای از بین بردن باکتری های مضر استفاده می کند، بنابراین مقداری آهن برای مقابله با عفونت ها لازم است.
- افزایش سطح آهن آزاد رشد باکتری ها و ویروس ها را تحریک می کند، بنابراین مقدار زیاد آهن می تواند نتیجه عکس داشته باشد و خطر عفونت را افزایش دهد.
افراد مبتلا به هموکروماتوز ارثی نیز مستعد ابتلا به عفونت هستند.
برای بیمارانی که در معرض خطر بالای عفونت هستند، مکمل آهن باید یک تصمیم کاملاً منطقی باشد و تمام خطرات احتمالی باید در نظر گرفته شود.
خلاصه
اضافه بار آهن و مکمل آهن با دوز بالا ممکن است خطر ابتلا به عفونت را در افراد خاص افزایش دهد. به طور خلاصه، آهن در مقادیر زیاد می تواند خطرناک باشد. هرگز خودسرانه قرص آهن و سایر مکمل ها را مصرف نکنید. همیشه طبق دستورات پزشک خود عمل کنید.
4 Comments
Zahra
سلام وقت بخیر. این چند روز که مصرف قرص اهن همان عوارضی که بالا شما ذکر کردین برام اتفاق افتاد از جمله تلخی دهان هرکجا برم بوی قرص اهن وفلز میبویم واینکه نمیتونم غذا بخوردم اگه بخوردم استفراقش میکنم. حالا اگه به دکتر مراجعه نکنم رفع میشه؟
admin
درود وقتتون بخیر باشه، به احتمال بسیار زیاد دچار عوارض ناشی از مصرف مکمل آهن هستید توصیه میشود مصرف آهن رو قطع کرده و به یک پزشک مراجعه داشته باشید تا در صورت نیاز مارک خاصی از آهن رو برای شما تجویز کند و زمانبندی مناسبی را برایتان ترتیب دهد.
Mahboob
مصرف زیاد آهن میتونه باعث بشه که دوره قاعدگی زودتر اتفاق بیفته؟
admin
خیر اما بهتره در دوران قاعدگی قرص آهن مصرف نشه چون ممکنه خونریزی رو بیشتر کنه.