بیماری پوکی استخوان
بیماری پوکی استخوان چیست؟ پوکی استخوان یا استئوپروز بیماری است که بر استخوان ها تأثیر می گذارد. این نام در لاتین به معنای “استخوان های متخلخل” است.
قسمت داخلی استخوان سالم مانند لانه زنبور دارای فضاهای کوچک است. پوکی استخوان با افزایش اندازه این فضاها باعث از بین رفتن قدرت و تراکم استخوان ها می شود. علاوه بر این، قسمت بیرونی استخوان ضعیف و نازک می شود.
بیماری پوکی استخوان می تواند در افراد در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در بزرگسالان مسن، به ویژه زنان مشاهده می شود. بیش از 53 میلیون نفر در ایالات متحده یا پوکی استخوان دارند یا در معرض خطر ابتلا به آن هستند.
افراد مبتلا به پوکی استخوان در حالی که فعالیت های معمول مانند ایستادن یا راه رفتن را انجام می دهند، در معرض خطر شکستگی استخوان قرار دارند. بیشترین آسیب دیدگی در استخوان ها، دنده ها، باسن و استخوان های مچ و ستون فقرات است.
علائم بیماری پوکی استخوان
مراحل اولیه پوکی استخوان هیچ علائم هشدار دهنده ای ایجاد نمی کند. در اکثر موارد، افراد مبتلا به پوکی استخوان تا زمانی که دچار شکستگی نشوند، نمی دانند که این بیماری را دارند.
اگر علائم ظاهر شود، برخی از علائم اولیه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- عقب رفتن لثه ها
- قدرت جسمانی ضعیف
- ناخن ضعیف و شکننده
اگر علائمی ندارید اما سابقه خانوادگی پوکی استخوان دارید، صحبت با پزشک می تواند به شما در ارزیابی خطر کمک کند.
بیماری پوکی استخوان شدید
بدون درمان مناسب، پوکی استخوان می تواند بدتر شود. با نازک شدن و ضعیف شدن استخوان ها، خطر شکستگی افزایش می یابد.
علائم پوکی استخوان شدید می تواند شامل شکستگی در اثر زمین خوردن یا حتی عطسه شدید یا سرفه باشد. همچنین می تواند شامل کمر یا گردن درد، یا کوتاه شدن قد باشد.
کمر یا گردن درد یا کوتاه شدن قد می تواند به دلیل شکستگی فشاری ایجاد شود. این یک شکستگی در یکی از مهره های گردن یا کمر شما است، استخوان ها آنقدر ضعیف است که تحت فشار طبیعی ستون فقرات می شکند.
اگر شکستگی پوکی استخوان داشته باشید، مدت زمان بهبودی به عوامل زیادی بستگی دارد. این موارد شامل محل شکستگی، شدت آن و همچنین سن و سابقه سلامتی شما می باشد.
عوامل موثر در بیماری پوکی استخوان
علل احتمالی پوکی استخوان شامل موارد خاص پزشکی مانند پرکاری تیروئید است. استفاده از برخی داروها هم می تواند زمینه ساز باشد.
نمونه هایی از این داروها شامل کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا تزریقی طولانی مدت مانند پردنیزون یا کورتیزون است.
عوامل خطر بیماری پوکی استخوان
سن
بزرگترین عامل خطر پوکی استخوان سن است. در طول زندگی، بدن شما استخوان قدیمی را تغییر می دهد و استخوان های جدید رشد می کنند.
با این حال، وقتی 30 ساله هستید، سرعت تخریب استخوان ها سریعتر از رشد استخوان های جدید است که این منجر به استخوانی می شود که دارای چگالی کمتر و شکننده تر بوده و در نتیجه بیشتر در معرض شکستگی است.
یائسگی
یائسگی یکی دیگر از عوامل خطر اصلی است که در زنان در سنین 45 تا 55 سال رخ می دهد. به دلیل تغییر سطح هورمون های مرتبط با آن، یائسگی می تواند باعث از بین رفتن سریعتر استخوان در بدن زن شود.
مردان در این سن به از دست دادن استخوان خود ادامه می دهند، اما با سرعت کمتری نسبت به زنان. با این حال، تا رسیدن به سن 65 تا 70 سالگی، زنان و مردان معمولاً با همان سرعت استخوان خود را از دست می دهند.
سایر عوامل خطر بیماری پوکی استخوان عبارتند از:
- زن بودن
- قفقازی یا آسیایی بودن
- داشتن سابقه خانوادگی پوکی استخوان
- تغذیه نامناسب
- بی تحرکی جسمی
- سیگار کشیدن
- وزن کم بدن
می توانید برخی از این عوامل خطر پوکی استخوان مانند تغذیه نامناسب و کم تحرکی را کنترل کنید. به عنوان مثال، شما می توانید رژیم غذایی خود را بهبود ببخشید و شروع یک برنامه ورزشی می تواند برای سلامتی استخوان مفید باشد. با این حال، شما نمی توانید سایر عوامل خطر مانند سن یا جنسیت خود را کنترل کنید.
پوکی استخوان پیر
ممکن است در مورد پوکی استخوان سالخورده شنیده باشید. این یک نوع جداگانه نیست بلکه به سادگی پوکی استخوان است که در اثر پیری ایجاد می شود و در صورت حذف سایر علل ثانویه احتمالی رخ می دهد.
همان طور که در بالا ذکر شد، سن یکی از عوامل اصلی ابتلا به پوکی استخوان است. در صورت عدم پیشگیری یا اقدامات درمانی مناسب، تجزیه روزافزون استخوان در بدن می تواند منجر به ضعیف شدن استخوان ها و پوکی استخوان شود.
طبق آمار جهانی بنیاد بین المللی پوکی استخوان، حدود یک دهم زنان 60 ساله به پوکی استخوان مبتلا هستند، در حالی که دو پنجم زنان 80 ساله به این بیماری مبتلا هستند.
تست تراکم استخوان برای تشخیص
برای بررسی پوکی استخوان، پزشک سابقه پزشکی شما را بررسی کرده و معاینه فیزیکی انجام می دهد. آن ها همچنین ممکن است آزمایش خون و ادرار شما را برای بررسی شرایطی که ممکن است باعث از دست دادن استخوان شود، بررسی کنند.
اگر پزشک شما فکر می کند ممکن است به پوکی استخوان مبتلا باشید یا در معرض خطر ابتلا به آن هستید، احتمالاً آزمایش تراکم استخوان را به شما پیشنهاد می دهد.
به این آزمایش دانسیتومتری استخوان یا جذب سنجی اشعه ایکس با انرژی دوگانه (DEXA) گفته می شود. از اشعه ایکس برای اندازه گیری تراکم استخوان های مچ دست، باسن یا ستون فقرات استفاده می کنند. این سه منطقه بیشتر در معرض پوکی استخوان هستند. این آزمایش بدون درد، 10 تا 30 دقیقه طول می کشد.
