تالاسمی مینور و لاغری
تالاسمی یک اختلال خونی ارثی است (یعنی که از والدین از طریق ژن ها به فرزندان منتقل می شود) و زمانی رخ می‌دهد که بدن پروتئین کافی به نام هموگلوبین که بخش مهمی از گلبولهای قرمز خون است را تولید نکند. زمانی که فرد ناقل ژن تالاسمی باشد به او تالاسمی مینور (Thalassemia minor) و زمانی که مبتلا به این بیماری باشد تالاسمی ماژور (Thalassemia major) می‌گوییم. یکی از سوالات پر تکرار از ما این است که آیا واقعا تالاسمی می‌تواند بر روی وزن افراد مبتلا و ناقل تاثیر بگذارد؟ خب جواب این سوال هم مثبت است و هم منفی، پس اجازه دهید در این مقاله تالاسمی مینور و اثرات آن را بیشتر بشناسیم و بررسی کنیم که آیا تالاسمی مینور و لاغری با هم ارتباط دارند یا خیر؟ با مجله پزشکی آزمایشگاه تخصصی ژنتیک سیتوژنوم همراه باشید.
برای آشنایی بیشتر با بیماری تالاسمی می‌توانید روی لینک زیر کلیک کنید:
تالاسمی مینور باعث لاغری می‌شود؟
تالاسمی مینور خیر اما تالاسمی ماژور بله! افراد تالاسمی مینور (یعنی کسانی که ناقل تالاسمی هستند) همیشه زندگی کامل، طبیعی و سالمی دارند و به سختی می‌توان گفت تالاسمی مینور و لاغری با هم مرتبط هستند. آن‌ها فقط ممکن است که با کم خونی‌های بسیار خفیف و کاهش آهن رو به رو شوند. افراد تالاسمی ماژور همانطور که از اسمش پیداست با نوع شدیدی از کم خونی ژنتیکی مواجه هستند؛ آن‌ها با سرعت کمی وزن اضافه می‌کنند و رشدشان به آرامی اتفاق می‌افتد. بدیهی است که در اثر همین اتفاق، این افراد زردی پوست و زرد شدن سفیدی چشم (یرقان) را تجربه نمایند.
درست است که تالاسمی مینور می‌تواند تا حد کمی منجر به کم خونی شود و روی وزن تاثیر بگذارد اما این مورد چشمگیر نیست و در مورد همه افراد مینور صدق نمی‌کند. به این ترتیب اصلا نمی‌توانید این قضاوت را داشته باشید که افراد تالاسمی مینور در اثر داشتن یک ژن جهش یافته، لاغر و یا کم وزن هستند. در صورتی که تالاسمی مینور و لاغری باهم رویت شدند می‌توان عوامل دیگری همچون تاثیر نوع تغذیه، ابتلا به بیماری‌های دیگر و یا ژنتیک و استعداد چاقی آن فرد را در نظر گرفت.
به طور کلی علائم احتمالی تالاسمی مینور در صورتی که فرد تغذیه، فعالیت و مصرف مکمل مناسب (مانند بقیه افراد سالم) نداشته باشد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سرگیجه
- خستگی
- تحریک پذیری
- تنگی نفس
- ضعف
تالاسمی و ژنتیک
تالاسمی ماهیت ژنتیکی دارد و برای ابتلای فرزندان به تالاسمی مینور، باید یک یا هر دو والدین ناقل بیماری باشند یا اینکه یکی از والدین سالم و دیگری ماژور باشد. برای ابتلا به تالاسمی ماژور نیز لازم است هر دو والد ماژور و یا هردو نفر ناقل یک تایپ مشابه از تالاسمی باشند (تالاسمی آلفا و یا تالاسمی بتا).
خوب توجه داشته باشید، اگر یکی از والدین یا یکی از بستگان شما به این بیماری مبتلا است، بهتر است شما نیز آزمایش دهید.
اگر می‌خواهید در مورد انواع تالاسمی اطلاعات بیشتری کسب کنید روی لینک زیر کلیک کنید:
رژیم غذایی برای تالاسمی مینور و لاغری
در ارتباط با تالاسمی مینور و لاغری باید بگوییم سوء تغذیه و کمبود مواد مغذی همانطور که می‌تواند هر انسان سالمی را تحت تاثیر قرار دهد، می‌تواند منجر به لاغری مینورها نیز بشود. رژیم غذایی کم چربی و گیاهی بهترین انتخاب برای اکثر افراد از جمله مبتلایان به تالاسمی است که نگران کاهش وزن خود هستند. باید بدانید اگر سطح آهن زیادی در خون داشته باشید، ممکن است لازم باشد مصرف غذاهای غنی از آهن را محدود کنید. به عنوان مثال اسفناج و گوشت قرمز غنی از آهن هستند، بنابراین ممکن است لازم باشد این موارد را در رژیم غذایی خود محدود کنید.
همچنین ممکن است لازم باشد از مصرف غلات غنی شده، نان و آب میوه خودداری کنید زیرا این خوراکی‌ها نیز حاوی سطح آهن بالایی هستند.
تالاسمی می‌تواند باعث کمبود اسیدفولیک (فولات) یا همان ویتامین B شود که به طور طبیعی در غذاهایی مانند سبزیجات برگ تیره و حبوبات یافت می‌شود و برای دفع اثرات سطح بالای آهن و محافظت از گلبول های قرمز خون ضروری است. اگر به اندازه کافی اسید فولیک در رژیم خود دریافت نمی‌کنید، پزشک ممکن است یک مکمل اسید فولیک 1 میلی گرمی را که روزانه مصرف می‌شود، برایتان تجویز کند. توجه داشته باشید که اگر یک خانم باردار مبتلا به تالاسمی مینور هستید، باید اسید فولیک 5 میلی گرمی مصرف نمایید.
هیچ رژیم یا راهکار دارویی وجود ندارد که بتواند تالاسمی را درمان کند، اما اطمینان از این که غذاهای مناسب می‌خورید می‌تواند به سلامتی بدن شما کمک کند و دغدغه تالاسمی مینور و لاغری را در شما برطرف نماید. پیش از هر اقدامی، حتما هرگونه تغییر در رژیم غذایی را با پزشک خود در میان بگذارید. یادتان باشد که لاغری جزئی از عوارض تالاسمی مینور شما نیست و این مورد را باید هرچه زودتر پیگیری نمایید تا سلامتی‌تان تضمین شود.
نویسنده و مترجم: دکتر سارا فرخی مشاور ژنتیک
اگر می خواهید در مورد عوارض بیماری تالاسمی در کودکان اطلاعات بیشتری کسب کنید روی لینک زیر کلیک کنید:
