آیا آکنه یا جوش ارثی وجود دارد؟ آیا امکان دارد آکنه از والدین به فرزندان به ارث برسد؟
شاید متوجه شده باشید که گاهی آکنه یا جوش در خانواده‌ها به طور ارثی ایجاد می‌شود! یعنی یک پدر و مادر که جوش صورت دارند، صاحب فرزندانی می‌شوند که آن‌ها نیز جوش دارند. متاسفانه تا به امروز ژن خاصی شناسایی نشده است که ثابت کند می‌تواند موجب ایجاد آکنه یا جوش ارثی شود، با این حال مقالات نشان می‌دهند که ژنتیک در این امر نقش دارد.
در این مقاله از آزمایشگاه تخصصی ژنتیک پزشکی سیتوژنوم ما نحوه انتقال آکنه یا جوش ارثی از والدین به فرزند را بررسی خواهیم کرد و به شما می‌گوییم که چگونه می‌توانید احتمال ایجاد جوش‌ها را کاهش دهید.
آکنه یا جوش ارثی
آکنه یا جوش در اثر یک اختلال در واحدهای “پیلوسباسه” پوست (غده‌هایی که از فولیکول‌های مو و غدد چربی تشکیل شده‌اند) ایجاد می‌شود. این غدد روغنی به نام سبوم تولید می‌‌کنند و این روغن از طریق کانال فولیکول مو به سطح پوست راه می‌یابد و موجب بسته شدن کانال مو در پوست می‌شود. در واقع بسته شدن دهانه کانال، مسئول اصلی ایجاد آکنه است! علل اصلی آکنه هنوز شناسایی نشده است اما تصور می‌شود که شامل عوامل ژنتیکی، محیطی و فردی پوست باشد. افرادی که پوست چرب دارند غالباً از ایجاد آکنه رنج می‌برند. علاوه بر آن، مصرف شکلات و غذاهای چرب به میزان بیشتری نسبت به سایر غذاها باعث بروز آکنه می‌شوند.
چه ارتباطی بین آکنه و ژنتیک وجود دارد؟
گاهی سابقه خانوادگی از آکنه یا جوش ارثی معمولا در افراد وجود دارد. بسیاری از کودکان مدرسه‌ای مبتلا به آکنه، والدین یا خواهر و برادرهایی دارند که آکنه داشته یا دارند.
به عنوان مثال، ژنتیک می‌تواند تعیین کند که سیستم ایمنی بدن یک فرد تا چه حد در دفع پروپیونی باکتریوم آکنه (P. acnes) که باکتری تقویت کننده آکنه است، موثر باشد. در صورت عدم کنترل، P. acnes تولید روغن در فولیکول را تحریک کرده و باعث التهاب می‌شود.
مشخص شده است که برخی اختلالات هورمونی مانند سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یا همان تنبلی تخمدان در خانم‌های یک خانواده بطور ارثی دیده می‌شود و آکنه نیز یکی از علائم رایج آن است.
سابقه خانوادگی ممکن است در آکنه بزرگسالان نیز نقش داشته باشد.
محققان تشخیص دادند که وراثت در توانایی فولیکول‌ها برای مقاومت به آکنه در بزرگسالی نقش دارد. در افرادی که دارای بستگان درجه یکی هستند که آکنه بزرگسالی دارند (مانند پدر و مادر یا خواهر و برادر) احتمالاً خودشان نیز به این آکنه مبتلا خواهند شد.
سابقه خانوادگی آکنه نیز پیش بینی کننده بروز آکنه یا جوش ارثی در بزرگسالان است.
در صورت وجود آکنه در هر دو والد، خطر بروز آکنه یا جوش ارثی بیشتر است.
اگر هر دو والدین شما آکنه شدید داشته باشند، چه در دوران بلوغ و چه در بزرگسالی، خطر ابتلا به آکنه در شما بیشتر است.
اگر فقط یکی از والدین آکنه داشته باشد، این ممکن است خطر بروز جوش ارثی را در شما را کاهش دهد.
چه عواملی مشخص می کند که من در معرض آکنه یا جوش ارثی هستم؟
به خاطر داشته باشید که ژنتیک تنها عاملی نیست که افراد را در معرض آکنه قرار می‌دهد. در ادامه برخی دیگر از عواملی که می‌توانند موجب ایجاد آکنه یا جوش ارثی شوند آورده شده است:
- رژیم غذایی: اگر شما و والدینتان معمولاً غذاهای چرب، فست فود یا غذاهای محرک آکنه مانند لبنیات می‌خورید، ممکن است خطر بروز آکنه افزایش یابد.
- محیط: عوامل محیطی مانند آلودگی هوا و آب باعث ایجاد آکنه‌های التهابی می‌شود. اگر شما و خانواده خود در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که کیفیت آب و هوا پایین است، ممکن است همه شما دچار تحریک پوستی یا جوش‌های پوستی شوید.
- اختلالات هورمونی: نوسان سطح هورمون‌های بدن به ویژه در خانم‌ها می‌تواند در بروز آکنه نقش داشته باشد. فوران آکنه هورمونی ممکن است در دوران بلوغ و در نقاط مختلف در طول چرخه قاعدگی رخ دهد. برخی از خانم‌ها همچنین ممکن است در دوران یائسگی دچار جوش شوند.
اگر در معرض آکنه یا جوش ارثی قرار بگیرم چه کاری می توانم انجام دهم؟
شما نمی‌توانید ژنتیک خود را کنترل کنید یا در آن دستی ببرید تا اصلاح شود اما می‌توانید برخی از عوامل سبک زندگی‌تان را که باعث ایجاد آکنه یا جوش ارثی می‌شوند، کنترل کنید. این موراد شامل گزینه‌های زیر است:
- حفظ بهداشت: شستن صورت حداقل دو بار در روز با آب سرد یا ولرم و دور نگه داشتن دست‌ها از صورت می‌تواند به کاهش احتمال بروز جوش کمک کند.
- انتخاب محصولات مناسب پوستی: استفاده از محصولات بدون روغن (Oil free) در مناطق مستعد آکنه (به جای موادی که منافذ پوست را مسدود می‌کند) می‌تواند کمک کننده باشد.
- رژیم غذایی: غذاهای چرب، فست فود و غذاهایی که باعث افزایش انسولین می‌شوند (مانند قند تصفیه شده یا کربوهیدرات‌ها) می‌توانند باعث ایجاد آکنه شوند. برخی از افراد نیز ممکن است با مصرف محصولات لبنی در معرض ابتلا به اختلال پوستی مانند جوش قرار بگیرند.
- داروها: برخی داروها ممکن است باعث تشدید آکنه شوند. این‌ها شامل برخی از داروهای ضد افسردگی، ضد صرع و ضد سل هستند. ویتامین‌های گروه B نیز ممکن است در این امر نقش داشته باشند. مصرف هیچ دارویی را بدون این که ابتدا با پزشک خود مشورت کنید، قطع نکنید. در برخی موارد فواید مصرف دارو بیش از خطر آکنه است.
- فشار: استرس باعث ایجاد آکنه نمی‌شود اما می‌تواند آن را بدتر کند. میزان فشارهای روانی در افراد مختلف متفاوت است. می‌توانید برای کاهش آن با دوست خود ورزش، یوگا و سرگرمی مورد علاقه‌تان را امتحان کنید.
به پزشک مراجعه کنید
مهم نیست که علت چیست! باید بدانید که آکنه به طور موثر قابل درمان است. اگر درمان‌های خانگی کافی نبوده به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید به خصوص اگر آکنه شما دردناک یا مستعد ایجاد اسکار است. متخصصین پوست می‌توانند داروهای متناسب تجویز کنند و از گسترده شدن آکنه یا جوش ارثی جلوگیری نمایند.
چکیده
ژن خاصی که بتواند موجب ایجاد آکنه شود تا الان مشخص نشده است با این حال ژنتیک می‌تواند در این که شما مستعد آکنه یا جوش ارثی باشید، نقش داشته باشد. علاوه بر ژنتیک، هورمون‌ها و عوامل سبک زندگی نیز می‌توانند بر روی پوست و بروز جوش تأثیر بگذارند.
مهم نیست که چه چیزی باعث آکنه شده است، شما می‌توانید زیر نظر پزشک پوست آن را درمان نمایید. داروهای موضعی بدون نسخه، محصولات غیر دارویی و تغییر سبک زندگی همگی می‌توانند در این مسیر به شما کمک کنند.
نویسنده و مترجم: دکتر سارا فرخی مشاور ژنتیک
