قرص سقط جنین راهی مطمئن و سریع برای پایان دادن به بارداریهایی با سن پایین است. در صورت صلاحدید پزشک شما میتوانید با استفاده از قرص سقط جنین زیر نظر پزشکهای معتبر تا هفته 10 بارداری سقط جنین قانونی داشته باشید. مجله پزشکی آزمایشگاه ژنتیک سیتوژنوم در این مقاله به بررسی این روش و عوارض احتمالی آن میپردازد.
قرص سقط جنین چیست و چگونه کار میکند؟
به طور کلی سقط دو نوع عمده دارد: سقط جنین با دارو و سقط همراه با جراحی با این حال سقط درمانی معمولاً با مصرف قرص سقط جنین همراه میباشد. قرصهای سقط جنین همانطور که از نامشان مشخص است موجب خاتمه بارداری میشوند و با قرصهای Plan B یا قرص اورژانسی که برای جلوگیری از بارداری طراحی شده است، متفاوت هستند.
هیچ روش سقط جنینی نباید در منزل یا توسط افراد غیر پزشک انجام شود زیرا میتواند عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشد که از جمله آنها میتوان به تهدید جان مادر اشاره نمود.
در صورتی که طبق نظر پزشک و به دلایل قانونی شما واجد شرایط سقط جنین باشید پزشک بسته به هفته بارداری شما تصمیم میگیرد که چه روشی مناسب شما بوده و کمترین عوارض را برای شما به همراه دارد. معمولا قرص سقط جنین در حاملگی های زیر 10 هفته قابل استفاده میباشد و از 10 هفته به بعد با توجه به شرایط جنین، از روشهای جراحی استفاده میشود.
زنانی که نمیتوانند قرص سقط جنین دریافت کنند کداماند؟
خانمهایی که نباید از قرص سقط جنین استفاده نمایند عبارت هستند از:
- خانمهایی با حاملگی خارج رحمی یا توده روی تخمدان خود
- خانمهایی که از کورتیکواستروئیدهای طولانی مدت استفاده میکنند
- خانمهایی که بیماری های ژنتیکی خاصی دارند
- خانمهایی که قادر به درک روش یا چگونگی پیروی از دستورالعملها نیستند
- خانمهایی که به درمان و امکانات درمانی فوری دسترسی ندارند
- خانمهایی که حاملگی مولار دارند که در آن جفت به طور غیر طبیعی رشد میکند
- خانمهایی که دارای مشکلات قلبی، کلیوی یا کبدی هستند
- خانمهایی با مشکلات شدید غده فوق کلیه
- خانمهایی که در حال حاضر آی یو دی دارند
- خانمهای مبتلا به اختلالات خونریزی یا کسانی که از داروهای ضد لخته استفاده میکنند
اثربخشی قرص سقط جنین
در صورتی که دارو توسط پزشک و با توجه به شرایط شما تجویز شده باشد بسیار موثر است و حدود 98 درصد اثربخشی دارد. سن حاملگی، دوزهای مصرف دارو و اینکه آیا خانمی قبلاً باردار بوده است یا خیر، ممکن است در اثربخشی تأثیر بگذارد. میزان اثربخشی به ازای افزایش هر هفته بارداری کاهش مییابد. درست است که میزان این اثربخشی زیاد است اما ممکن است قرص سقط جنین نتواند بارداری را خاتمه دهد که در این موارد پزشک سقط جراحی (کورتاژ) را پیشنهاد میکند.
قرص سقط جنین چگونه کار میکند؟
این داروها با جلوگیری از ترشح پروژسترون و از بین بردن پوشش رحم، موجب خاتمه حاملگی می شوند. برخی دیگر از داروها نیز موجب انقباض رحم و خارج شدن جنین و پوشش رحم میگردند. تمامی مراحل باید زیر نظر پزشک متخصص انجام شود.
عوارض جانبی
خانمهایی که سقط جنین میکنند، اغلب دچار خونریزی و گرفتگی میشوند که ممکن است تا دو هفته بعد از سقط درمانی ادامه یابد. سایر عوارض جانبی شایع عبارت هستند از:
- لخته شدن خون
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- احساس سرگیجه یا سردرد
- گرگرفتگی کوتاه مدت
- درد
بیشتر خانمها از چند ساعت تا یک یا دو روز پس از مصرف داروها، جنین خود را سقط میکنند. با این حال، طبیعی است که تا چهار هفته پس از قرص سقط جنین شاهد بروز علائمی مانند خونریزی خفیف، لکه بینی و برخی از گرفتگیها باشند.
توجه داشته باشید که تقریباً بلافاصله پس از سقط جنین دوباره میتوانید باردار شوید.
جوانب مثبت و منفی قرص سقط جنین
جوانب مثبت سقط جنین با دارو عبارتاند از:
- سقط جنین با دارو در هفتههای اول بارداری قابل انجام است
- هیچ بیهوشی لازم نیست
- خطرات آن کمتر از سقط با جراحی است
- بعضی از خانمها احساس می کنند کمتر اذیت میشوند
- سقط با قرص برخلاف سقط با جراحی، خطرات سوراخ شدن رحم را به دنبال ندارد
- قرصهای سقط جنین اغلب هزینه کمتری نسبت به سقط جراحی دارند
سقط جنین با دارو معایبی دارد که شامل موارد زیر است:
- سقط جنین با دارو در مواقعی ممکن است 100 درصد موثر نباشد
- میتواند منجر به عفونت شود
- خونریزی و گرفتگی عضلات ممکن است بیشتر از سقط با جراحی باشد
- ممکن است نیاز به مراجعات مکرر به مطب پزشک داشته باشد
- در بارداری لولهای یا خارج رحمی موثر نیست
خطرات و عوارض بالقوه
- اگرچه سقط جنین با دارو تا قبل از 10 هفته بارداری بیخطر تلقی میشود اما ممکن است عوارض ناشی از داروها را تجربه کنید. این خطرات و عوارض احتمالی سقط جنین شامل موارد زیر است:
- سقط جنین ناقص یا ناموفق: حالتی است که جنین زنده است یا در رحم باقی میماند (این میتواند باعث عفونتهای جدی شود)
- حاملگی خارج رحمی شناسایی نشده: که میتواند خطرناک باشد و یک حادثه اورژانسی است.
- لختههای خون در رحم باقی بماند: این حالت موجب خونریزی شدید در مادر خواهد شد.
علائم اورژانسی که باید مراقب آنها بود
عوارض جدی در اثر مصرف قرص سقط جنین عبارت هستند از:
- درد شدید
- تب زیاد
- خونریزی بیش از حد شدید (به معنای کثیف شدن دو یا چند پد در یک ساعت)
- ترشحات واژن با بوی بد
- دفع لختههای خون به مدت دو روز یا بیشتر از اندازه یک لیمو
بعد از مصرف قرص سقط جنین چه باید کرد؟
معمولا شما در مطب پزشک یا یک مرکز بیمارستانی و تحت نظر پزشک دارو را مصرف میکنید تا شرایط شما کاملا تحت کنترل باشد. ممکن است علائمی مانند خونریزی و گرفتگی به مدت دو تا چهار هفته را تجربه کنید.
پزشک شما برای اطمینان از موفقیت آمیز بودن این روش، نوبت ویزیت بعدی را برای انجام آزمایش بارداری و انجام سونوگرافی در نظر میگیرد. پس از مصرف قرص سقط جنین، حداقل یک هفته صبر کنید و از پزشک خود سوال کنید که چه زمانی میتوانید مجدد نزدیکی داشته باشید؛ این نکته را فراموش نکنید پس از سقط جنین میتوانید خیلی زود باردار شوید پس حتما از روشهای پیشگیری موثر استفاده کنید تا زمانی که بدن شما برای بارداری جدید آماده شود.
پزشک برای شما آنتی بیوتیک تجویز میکند که خطر ابتلا به عفونت را کاهش میدهد. پس حتما داروها را مرتب و سر ساعت مصرف کنید. در صورت بروز هر مشکلی حتما با پزشک خود در تماس باشید تا شرایط شما را بررسی کند.
نویسنده و مترجم: دکتر سارا فرخی مشاور ژنتیک