FISH چیست؟
FISH چیست؟ FISH روشی است که در آن از کاوشگرهای نشاندار شده DNA با رنگ‌های فلوئورسانس نواحی خاصی در یک کروموزوم را در یک گستره متافازی یا یک هسته انترفازی شناسایی می کنند.
فلورسانس در هیبریداسیون درجا (FISH) آزمایشی است که مواد ژنتیکی را در سلول های انسانی از جمله ژن های خاص یا بخش های خاصی از آن “نقشه برداری” می کند.
از آن جا که آزمایش FISH می تواند ناهنجاری های ژنتیکی مرتبط با سرطان را تشخیص دهد، برای تشخیص برخی از انواع بیماری ها مفید است. هنگامی که نوع سرطان قبلاً تشخیص داده شده است، آزمایش FISH نیز ممکن است اطلاعات دیگری را برای پیش بینی نتیجه بیمار و این که آیا وی احتمالاً به داروهای شیمی درمانی پاسخ می دهد، ارائه دهد.
به عنوان مثال، در بیماران مبتلا به سرطان پستان، آزمایش FISH بر روی سلول های سرطانی که در طی بیوپسی برداشته می شود نشان می دهد که آیا سلول ها نسخه اضافی از ژن HER2 / neu دارند یا خیر. سلول های دارای نسخه اضافی ژن، گیرنده های HER2 بیشتری دارند، که سیگنال هایی دریافت می کنند که رشد سلول های سرطانی پستان را تحریک می کنند. بنابراین بیماران با نسخه های اضافی ژن به احتمال زیاد به درمان با trastuzumab (Herceptin) پاسخ می دهند، دارویی که توانایی گیرنده های HER2 در دریافت سیگنال های رشد را مسدود می کند.
سایر گزینه های درمانی برای HER2 عبارتند از:
- تزریق ترستوزوماب و هیالورونیداز-صدف (هرتسین هیلکتا)
- پرتوزوماب (پرجتا)
- ado-trastuzumab emtansine (Kadcyla ، همچنین به عنوان TDM-1 شناخته می شود)
- لاپاتینب (تاکر)
- نراتینیب (نورنکس)
از آن جا که آزمایش FISH گران است و به طور گسترده ای در دسترس نیست، از آن معمولا به عنوان یکی از آزمایش سرطان پستان استفاده نمی شود: ImmunoHistoChemistry (IHC).
چه نمونه‌هایی برای بررسی FISH مناسبند؟
- سلول‌های جنینی
- اسپرم
- مایع آمنیوتیک
- خون محیطی
- مغز استخوان
- پرز کوریونی
- مواد سقط
- پوست
کاربردهای تشخیصی روش FISH در چه مواردی است؟
- تشخیص ژنتیکی پیش از لانه گزینی
- تشخیص پیش از تولد
- بررسی تغییرات کروموزومی اسپرم
- بررسی سندروم های ریز حذف
- بررسی تغییرات کروموزومی در سرطان‌های خون
- بررسی تغییرات کروموزومی در تومورهای توپر
FISH چگونه کار می کند؟
در طی آزمایش FISH با استفاده از نمونه ای از بافت بیمار، رنگ های مخصوص به قسمت های خاصی از کروموزوم های خاص متصل می شوند تا بتوان آن ها را در زیر میکروسکوپ فلورسنت مشاهده و شمارش نمود و ناهنجاری های ناشی از سرطان را تشخیص داد.
ناهنجاری های موجود در سلول های سرطانی عبارتند از:
جابجایی بخشی از یک کروموزوم شکسته شده که خود را بر روی کروموزوم دیگری جابجا کرده است.
وارونگی بخشی از کروموزوم به ترتیب معکوس است، اگرچه هنوز به کروموزوم صحیح وصل شده است.
حذف بخشی از کروموزوم وجود ندارد.
تکثیر، مضاعف شدن. بخشی از کروموزوم کپی شده است و سلول حاوی نسخه های بسیار زیادی است.
جابجایی می تواند به پزشکان در شناسایی برخی انواع سرطان خون، لنفوم و سارکوم کمک کند. تکثیر در سلول های سرطانی پستان می تواند به پزشکان در انتخاب روش های بهینه کمک کند.
در مقایسه با تست های استاندارد سیتوژنتیک (ژن سلولی)، یکی از مزیت های FISH این است که می تواند تغییرات ژنتیکی را که برای دیدن در زیر میکروسکوپ بسیار کوچک هستند، شناسایی کند. مزیت دیگر این است که FISH لازم نیست روی سلولهایی که به طور فعال تقسیم می شوند انجام شود. از آن جا که آزمایش های دیگر تا زمانی که سلول های سرطانی در ظروف آزمایشگاهی رشد نمی کنند نمی توانند انجام شوند، حدوداً دو هفته طول می کشد. نتایج فیش معمولاً طی چند روز در دسترس است.
