آمنیوسنتز

آمنیوسنتز

آمنیوسنتز یکی از آزمایش هایی است که خانم ها در دوران بارداری خود انحام می دهند. شاید شما تا به حال اسم این آزمایش را نشنیده باشید اما این آزمایش می تواند اطلاعات زیادی را از جنین در رحم در اختیار ما بگذارد. جنین از راه جفت از بدن مادر تغذیه می کند و جفت در تمام دوران بارداری به دیواره رحم چسبیده است. جنین برای رشد خود و همچنین دریافت اکسیژن از طریق جفت با مادر در ارتباط است و مواد زائد را از این طریق دفع می کند. جنین درون یک محیط مایع در رحم قرار گرفته است که در آزمایش آمنیوسنتز این مایع بررسی می شود.

آمنیوسنتز در چه مواردی کاربرد دارد؟

در این آزمایش، مقداری از مایع آمنیوتیک که در رحم از جنین محافظت می کند برداشته می شود و برای بررسی وضعیت جنین مورد معاینه قرار می گیرد. این مایع دارای سلول های جنینی و دیگر مواد شیمیایی می باشد. از جمله موارد کاربرد آن در زیر ذکر شده است :

  • ناهنجاری‌های کروموزمی جنسی مانند سندرم ترنر
  • نقایص لوله‌ی عصبی مثل اسپینا بیفیدا و آنانسفالی. این اختلالات با بررسی مقدار ماده‌ای به نام آلفا فوتوپروتئین (AFP) در مایع آمنیوتیک صورت می گیرد
  • تمام اختلالات کروموزومی، از جمله سندرم داون، تریزومی ۱۳، تریزومی ۱۸
  • ارزیابی شدت آنمی (کم‌خونی) نوزادانی که حساسیت Rh دارند
  • با این آزمایش مشخص می شود که آیا شش‌های نوزاد به بلوغ کافی برای تولد رسیده‌اند یا خیر
  • ارزیابی نوزاد جهت بررسی ابتلا به عفونت یا دیگر بیماری‌ها
  • در برخی موارد نادر نیز برای کم کردن حجم این مایع از این آزمایش استفاده می شود

تشخیص اختلالات لوله عصبی در آزمایش آمنیوسنتز

اگر در لوله های عصبی اختلال به وجود بیاید در نهایت منجر به تکامل نیافتن مغز و یا طناب عصبی می شود. در این آزمایش مقدار پروتئینی به نام آلفا فیتوپروتئین اندازه گیری می شود و در نهایت می توان گفت بیش از نود درصد مشکلات مربوط به اختلالات لوله عصبی مشخص خواهد شد. نتیجه آن بعد از گذشت یک هفته مشخص خواهد شد.

اقداماتی که پیش از انجام آمنیوسنتز باید انجام دهید

این آزمایش در مراحل مختلف دوران بارداری انجام می گیرد و درباره ساختار ژنتیکی جنین اطلاعاتی را فراهم می آورد. بهتر است این آزمایش بعد از هفته پانزده بارداری انجام بگیرد و معمولا متخصصان در هفته سی و دو تا سی و نه این آزمایش را پیشنهاد می دهند. خانم هایی که دارای شرایط زیر هستند بهتر است حتما این آزمایش را انجام دهند:

  • زمانی که نتیجه آزمایش غربالگری مثبت باشد
  • خانم هایی که در بارداری های قبلی آن ها بیماری های کروموزومی یا نقص عصبی وجود داشته است
  • در خانم های بالاتر از سی و پنج سال که احتمال مبتلا شدن به بیماری های سندروم داون بیشتر خواهد شد
  • داشتن سوابق خانوادگی در بیماری های ژنتیکی خاص

نحوه انجام آمنیوسنتز

پیش از انجام آمنیوسنتز مثانه باید خالی باشد اما در مواردی که آزمایش پیش از هفته بیست بارداری انجام میگرد مثانه باید پر باشد. مادر نیازی به بیهوشی ندارد و بعد از این که بر روی تخت خوابید شکم مادر ضد عفونی می شود. پزشک از اولتراسوند برای آگاهی از وضعیت جینن استفاده می کند. سپس سوزنی باریک به شکم مادر وارد می شود و مادر هیچ گونه دردی به غیر از یک سوزش مختصر را احساس نخواهد کرد. مقدار کمی از مایع آمنیوتیک از راه سرنگ خارج می شود. مقدار این مایع خارج شده به این بستگی دارد که مادر در کدام هفته بارداری قرار دارد. در زمان انجام آزمایش مادران نباید نگران جنین خود باشند زیرا با استفاده از سونوگرافی در مکانی که ضخامت کمی بین کیسه و دیواره شکم وجود دارد، به طوری که از جنین دور باشد مایع برداشته می شود.

بعد از آزمایش آمنیوسنتز

ممکن است مادر بعد از انجام آزمایش احساس انقباض و یا خونریزی واژینال داشته باشد، به همین دلیل نباید تا یک یا دو روز فعالیت های شدید فیزیکی داشته باشید. رابطه جنسی بعد از انجام آزمایش نباید صورت بگیرد. در صورتی که هر یک از موارد زیر را مشاهده کردید به پزشک خود مراجعه کنید:

  • ایجاد قرمزی و التهاب در منطقه وارد شدن سر نگ
  • درد های شدید شکمی
  • انقباضات رحمی بیش از چند ساعت
  • عدم حرکت جنین
  • فعالیت های غیر طبیعی جنین
  • خونریزی غیر طبیعی و شدید واژینال
  • تب
  • ترشح مایع از واژن به مقدار زیاد

نتیجه آزمایش آمنیوسنتز

یک هفته بعد ازانجام آزمایش نتیجه اسپاینا بیفیدا مشخص خواهد شد. اما نتیجه آزمایش کروموزوم برای سندروم داون بین ده تا بیست روز زمان بر خواهد بود. در مواردی انجام آزمایش می تواند با خود مشکلاتی به دنبال بی آورد:

نشت مایع آمنیوتیک: بعد از انجام آزمایش به میزان کم مایع آمنیوتیک از واژن خارج می شود. اما بعد از گذشت دو روز این غشا بسته می شود و ترشحات کم کم از بین می روند و مادر به حالت اولیه خود برمی گردد. اما زمانی که مقدار چکیدن مایع آمنیوتیک زیاد باشد مادر باید به متخصص مراجعه کند.

لکه بینی: ممکن است لکه بینی تا دو روز ادامه داشته باشد. نباید بابت این موضوع نگران باشید. بهتر است در صورت طولانی شدن آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

آسیب به جنین: همان طور که گفته شد این آزمایش در کنار سونوگرافی انجام می گیرد و پزشک محل دقیق جایگیری جنین و جفت را متوجه می شود و بعد از آن سرنگ وارد شکم می شود. اما به ندرت امکان دارد که در حین آزمایش سوزن با جنین برخورد داشته باشد. به همین دلیل شما باید برای انجام این آزمایش به متخصص با تجربه مراجعه کنید.

آمنیوسنتز و CVS

آمنیوسنتز و CVS آزمون هایی هستند که در دوران بارداری برای شناسایی ناهنجاری های کروموزومی مانند سندرم داون یا اختلالات ژنتیکی مانند فیبروز کیستیک انجام می شوند.

قبل از داشتن CVS یا آمنیوسنتز مهم است که شما درک خوبی از خطرات و محدودیت های هر روش داشته باشید.

دلایل انجام CVS و آمنیوسنتز

زنان ممکن است CVS یا آمنیوسنتز را انتخاب کنند زیرا :

  • نتایج حاصل از آزمایش غربالگری سندرم داون در سه ماهه اول یا دوم باردار ، نوزاد را در معرض خطر بالای اختلال کروموزومی معرفی کند
  • نیاز به اطمینان در مورد تشخیص سندرم داون یا سایر اختلالات کروموزومی دارند
  • در سونوگرافی دوران بارداری، یک اختلال در نوزاد شناسایی شده است
  • وجود سابقه خانوادگی اختلالات ژنتیکی در فرد

نمونه برداری ویروس کوریونی (CVS)

CVS در طی ۱۰ تا هفته چهاردهم بارداری با استفاده از یک نمونه کوچک از بافت جفتی (ویلی کوریونی) انجام می شود. سلول هایی که در این آزمایش بررسی می شوند تقریبا همیشه همان کروموزوم ها را دارند. بنابراین ناهنجاری هایی که در کروموزوم های نمونه آزمایش یافت می شوند در نوزاد مشاهده می شوند.

  • CVS Transabdominal

این روش تحت بی حسی موضعی انجام می شود. سوزن از طریق پوست شکم وارد شده و در همه زمان ها توسط اولتراسوند بررسی ها انجام می شود .

  • CVS Transcervical

در برخی موارد CVS از طریق دهانه رحم انجام می شود. بیهوشی محلی لازم نیست و برای عبور از کانال گردن رحم، از یک اسپکولوم استفاده می شود. در همه مراحل با سونوگرافی همه چیز بررسی می شود.

خطرات مربوط به CVS

  • خطر از دست رفتن بارداری ناشی از CVS یک در ۱۰۰ مورد است
  • ترشح رحمی ناشی از CVS دو درصد (یک در ۵۰ مورد) است
  • خونریزی ناگهانی ممکن است بعد از CVS اتفاق بیفتد اما معمولا بدون مشکل حل می شود
  • در یک درصد موارد نتیجه CVS ممکن است مشکوک باشد که این عدم قطعیت را می توان با انجام آمنیوسنتز حل کرد

نتایج CVS و آمنیوسنتز

  • نتیجه کوتاه مدت معمولا پس از دو روز کاری در دسترس است. این نتیجه اطلاعاتی در مورد ناهنجاری های کروموزوم رایج از جمله سندرم داون را فراهم می کند.
  • نتیجه نهایی که دقیق ترین است، تمام کروموزوم ها را می بیند و معمولا بعد از دو تا سه هفته در دسترس است.
  • جنس نوزاد را می توان با نتیجه کروموزوم تایید کرد، با وجود این اطلاعات تنها در صورت درخواست زن ارائه می شود.
  • مهم است که توجه داشته باشیم که تمام شرایط را نمی توان با CVS یا آمنیوسنتز تشخیص داد. یک نتیجه طبیعی نمی تواند تضمین کند که یک کودک هیچ اختلالی نداشته باشد.
  • پس از CVS یا آمنیوسنتز، اطلاعات در مورد نحوه به دست آوردن نتایج این آزمایش ها ارائه می شود.

چه عواملی بر روی نتیجه آزمایش آمنیوسنتز تاثیر می گذارد؟

گاهی بنا بر دلایلی نتایج آزمایش معتبر نیست و می تواند بر نتیجه آزمایش تاثیر گذار باشد.

در صورتی که خون جنین در مایع آمنیوتیک باشد می تواند نتایج آزمایش را تحت تاثیر قرار دهد، زیرا باعث افزایش مقدار آلفا فیتوپروتئین و استیل کولین استراز می گردد.

در صورتی که مقداری خون و یا مکونیوم در مایع آمنیوتیک باشد، می تواند نتایج آزمایش را تحت تاثیر قرار دهد.

همچنین برای آزمایش آمنیوسنتز بهتر است مایع آمنیوتیک در معرض نور خورشید نباشد زیرا نور خورشید سبب کاهش میزان بیلی روبین می گردد.

در نتیجه در شرایط ذکر شده بهتر است آزمایش آمنیوسنتز انجام نشود.

در مواردی که این آزمایش تحت شرایط استریل و پاکیزه انجام نگیرد امکان دارد عفونت کیسه آب برای مادر اتفاق بیفتد که به آن کورویوآمنیونیت می گویند.

شایان ذکر است که کلیه آزمایشات ژنتیک و مشاوره های ژنتیک در مرکز ژنتیک سیتوژنوم قابل انجام می باشد و شما عزیزان می توانید به صورت آنلاین وقت مشاوره ژنتیک رزرو کنید.

آمنیوسنتز در دوران حاملگی

مراقبت های بعد از آمنیوسنتز

Leave A Comment