تشخیص پدر و مادر واقعی و تعیین هویت
گاهی پیش می‌آيد که افراد از هویت پدر و مادر واقعی‌شان اطمینان ندارند و می‌خواهند به دنبال آن‌ها بگردند. افرادی که به فرزند خواندگی گرفته شده‌اند و سایر افرادی که از هویت اصلی والدین خود اطمینان ندارند می‌توانند از راهکارهای محدودی جهت تشخیص این امر استفاده نمایند. قطعی‌ترین و مطمئن‌ترین راهکار، استفاده از آزمایش DNA برای تشخیص پدر و مادر واقعی و یافتن ارتباط با خانواده های بیولوژیکی خود است.
آزمایش DNA همیشه با برخی تحقیقات کلاسیک از جمله سلسله شناسی ترکیب شده و از این طریق بسیاری از افراد موفق شده‌اند که هویت واقعی والدینشان را بیابند! اگر تشخیص پدر و مادر واقعی تان برای شما مهم است، این مقاله سیتوژنوم می‌تواند در شروع کار به شما کمک کند.
قدم اول – انجام آزمایش DNA
اگر می‌خواهید با خانواده بیولوژیکی خود ارتباط برقرار کنید یا به دنبال تشخیص پدر و مادر واقعی خود هستید، در قدم اول یک آزمایش DNA ساده انجام دهید. آزمایش DNA هم برای مردان و هم خانم‌ها قابل انجام است و در بسیاری از موارد می‌تواند دقتی شگفت انگیز برای ردیابی 5 تا 6 نسل قبل از مادر یا پدر داشته باشد.
تطبیق DNA چیست؟ مطابقت DNA، که گاه به آن “تطابق پسر عموها” نیز گفته می‌شود، به معنی نتیجه بررسی داده‌های DNA شما با داده‌های DNA دیگران است تا برای شناسایی بخش های مطابق با کروموزوم ها که نشانگر روابط خانوادگی است، مقایسه شود. میزان ارتباط شما با دیگری بستگی به میزان DNA شما و یک شخص دیگر دارد.
راهکارهایی برای پیدا کردن پدر و مادر واقعی
گاهی تشخیص پدر و مادر واقعی افراد ساده نیست و نیاز به تحقیق و جستجوی زیادی دارد. سیتوژنوم در لیست زیر بهترین و مطمئن‌ترین راهکارها را برای شما آماده کرده است
- انجام آزمایش DNA (تست ژنتیک) برای شناسایی پدر و مادر واقعی: DNA یک ماده ژنتیکی منحصر به فرد است که پزشکان ژنتیک را قادر می‌سازد تا هویت اصلی افراد و والدینشان را شناسایی کنند، تقریباً مانند اثر انگشت که دقت بالایی در تشخیص مجرمان یا افراد معمولی دارد. هیچ آزمایش خون یا سرم دیگری نمی‌تواند با دقت آزمایش DNA برابری کند. غالبا برای انجام این تست به نمونه خون خود فرد و خانم و آقایانی که مظنون به پدر و مادر اصلی (یا خواهر و برداران واقعی) هستند نیاز است. در مواردی که به نمونه خون دسترسی نداشته باشیم، می‌توانیم از نمونه پوست، مو، اسپرم، بزاق دهان و یا حتی ادرار افراد استفاده کنیم. نام آزمایش ژنتیک تشخیص پدر و مادر واقعی “آزمایش تعیین هویت” است. در این آزمایش نمونه DNA پدر یا مادر فرضی با نمونه فرزند، با استفاده از تکنیک‌های ژنتیکی مقایسه خواهد شد.
- آزمایش تعیین پدر واقعی: اگر قصد داشته باشید که پدر واقعی خود را پیدا کنید، یا پدر واقعی یک کودک تازه به دنیا آمده را مشخص نمایید باید آزمایشی به نام “آزمایش اُبُوَت” یا Paternity انجام دهید که حداقل به 2 نمونه خون (یا مو یا پوست و سایر مواردی که بالاتر به آن‌ها اشاره شد) نیاز است؛ اولین نمونه باید برای نوزاد باشد و بعدی مربوط به کسی که در حال حاضر با عنوان پدر آن نوزاد شناخته می‌شود. اگر به فرد خاصی مشکوک باشید که ممکن است پدر نوزاد باشد، با دستور دادگاه و یا موافقت همان مرد، می‌توان DNA وی را نیز بررسی نمود. خوب است بدانید که دقت این تست حدود 99.9% می‌باشد.
- آزمایش تعیین مادر واقعی: اگر قصد داشته باشید که مادر واقعی‌تان را پیدا کنید یا از سمت خانواده‌ای که احتمال می‌دهید با مادر واقعی شما خویشاوند باشند، بهتر است از تست‌های مربوط به “میتوکندری” استفاده شود. میتوکندری اندامکی در سلول‌های بدن است که از سمت مادرها به ارث می‌رسد و ماده ژنتیک مختص به خود را دارد. به این ترتیب اگر افراد دارای مادر مشترک یا جد مادری مشترک باشند دارای محتوای ژنتیکی مخصوصی بر روی ميتوکندری آن‌ها خواهد بود.
- آزمایش جنین برای یافتن پدر و مادر واقعی: گاهی پیش می‌آید که افراد نیاز به تعیین هویت جنین و پدر و گاهاً مادر واقعی او دارند (زمانی که از رحم اجاره‌ای استفاده شود ممکن است ابهاماتی در مورد هویت مادر واقعی به وجود بیاید). در این شرایط باید با استفاده از تکنیک‌هایی مانند آمنیوسنتز، CVS و یا سل فری (آزمایش NIPT) به DNA جنین دست یافت. از آنجایی که هر انسانی نیمی از ماده ژنتیک خود را از پدر و نیم دیگر را از مادر واقعی خود به ارث می‌برد، دارای توالی‌های کوتاه ژنتیکی است که با والدینش مشابه است. به این توالی‌های کوتاه تکرار شونده، STR می‌گویند. احتمال خطا در این آزمایش بسیار کم است و اگر هنگام مقایسه بین مارکر‌های مورد بررسی فرزند با پدر یا مادر فرضی تفاوت باشد، رابطه خویشاوندی تأیید نمی‌شود! حتی اگر این تفاوت فقط در یک ناحیه باشد!
- استفاده از توالی‌های کوتاه تکرار شونده STR برای رابطه پدر و پسری: این تست بر روی کروموزوم Y که فقط در آقایان وجود دارد انجام می‌شود بنابراین می‌توان از آن برای تشخیص ارتباط پدر- پسری و یا قرابت با افراد مذکر خاندان استفاده کرد.
مدارک مورد نیاز برای انجام تست‌های تعیین هویت
برای انجام تمامی تست‌های ذکر شده جهت تشخیص پدر و مادر واقعی و نسبت خویشاوندی، نیاز به مدارک شناسایی به اضافه صیغه نامه یا عقدنامه معتبر است.
داستان تشخیص پدر و مادر واقعی سارا
دختری به نام سارا (در یک کشور خارجی) از بدو تولد به سرپرستی گرفته شد، و هدف اصلی او از آزمایش DNA این بود که در مورد اجداد خود بداند که از کجا آمده‌اند و از این طریق بتواند خانواده خود را پیدا کند. او عقیده داست که اگر والدین بیولوژیک خود را در این فرآیند پیدا کند زندگی طبیعی در پیش می‌گیرد.
سارا DNA خود را آزمایش کرد اما فرایند تجزیه و تحلیل نتایج DNA بسیار سخت و طولانی بود. او به کمک یک متخصص، شجره نامه حرفه‌ای ثبت کرد. متخصص ژنتیک چند گزارش مبتنی بر تطابق DNA او با پسر عموی درجه اولش ارائه داد.
پسر عموی او هیچ شجره نامه خانوادگی نداشت، اما با استفاده از تحقیقات شجره شناسی، پزشکان توانستند یک شجره نامه برایش تهیه کنند و سپس، با داشتن اطلاعات محدود به فرزند خواندگی، سارا فهمید که پدر بیولوژیکی او احتمالاً یکی از عموهای پسر عموی تازه شناسایی شده اوست. او سعی داشت به سارا کمک کند و از سایر پسر عموی های خود خواست برای آزمایش DNA، جهت تعیین این که چه کسی واقعا پدر سارا بوده است همکاری کنند، اما همه پسر عموها حاضر به انجام آزمایش نشدند. اگرچه سارا هنوز نمی داند که کدام یک از عموها، پدر واقعی خودش هستند، اما توانسته تصاویر و داستان‌های خانوادگی را با پسر عموی خود تبادل کند. شاید اگر تمامی پسرعموها این تست را انجام می‌دادند، تا به حال پدر واقعی سارا پیدا می‌شد.
امید و پشتیبانی از فرزندان
همیشه تمام داستان‌هایی که در مورد تطبیق DNA وجود دارند به یک شکل پایان نمی‌یابند. بسیاری از فرزند خواندگان که مایل به دانستن هویت اصلی خود هستند ممکن است از جستجو برای تشخیص پدر و مادر واقعی خود ناامید شوند.
آزمایش DNA می‌تواند راهی را برای شما فراهم کند تا از هویت ژنتیکی خود و این که از چه خانواده ای آمده‌اید، مطلع شوید. اما خوب توجه کنید که برای انجام این نوع بررسی‌ها در ایران نیاز به DNA شما و افرادی که به آن‌ها مظنون هستید وجود دارد که از نمونه خون قابل دسترسی خواهند بود. قبل از هر اقدامی نیاز است که با یک مشاور ژنتیک صحبت کرده و با روند کار آشنا شوید. لازم به ذکر است که در حال حاضر این تست در آزمایشگاه ژنتیک سیتوژنوم انجام نمی‌شود.
نویسنده و مترجم: سارا فرخی مشاور ژنتیک و کارشناسی ارشد ژنتیک
