تفاوت آسم با برونشیت در چیست؟
آسم (Asthma) و برونشیت (bronchitis) دو اختلال هستند که باعث مشکل در تنفس می‌شوند. در حالی که برخی از علائم آن‌ها با یکدیگر مشابه است اما باید بدانید که بین آسم و برونشیت از نظر علت ایجاد و نوع درمان تفاوت وجود دارد. هم در آسم و هم در برونشیت، مجاری تنفسی ملتهب و متورم می‌شوند و حرکت هوا به داخل ریه‌ها را دشوار می‌کنند و در نتیجه اکسیژن کمتری به اندام‌ها و بافت‌های بدن منتقل می‌شود. اکسیژن کم باعث علائمی مانند تنگی نفس، سرفه و احساس سنگینی یا تنگی در قفسه سینه می‌شود. مجله پزشکی سیتوژنوم قصد دارد در این مقاله در مورد تفاوت آسم با برونشیت اطلاعات جامعی به شما بدهد؛ لطفا تا پایان ما را همراهی نمایید.
علائم
تفاوت آسم و برونشیت را نمی‌توان درعلائم آن‌ها یافت و در واقع تفاوت‌ها را باید در علل ایجاد آن‌ها جستجو کرد. با این حال برخی نکات زیر می‌توانند تا حدودی موجب تمایز این دو شرایط از یکدیگر شوند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
علائم آسم:
- تنگی نفس
- سرفه کردن
- خس خس سینه
ممکن است متوجه شوید که علائم شما اول صبح یا شب بدتر می‌شوند و با محرک‌هایی مانند ورزش، گرده گل یا دود سیگار تشدید می‌گردند.
علائم برونشیت:
- سرفه‌ای که مخاط سبز، سفید یا زرد تولید می‌کند
- سفتی یا درد در قفسه سینه
- سردرد
- لرز
- خستگی
- تب کم یا دمای 100 درجه فارنهایت (37.7 درجه سانتیگراد) – 102 درجه فارنهایت (38.8 درجه سانتیگراد)
علائم برونشیت حاد معمولاً از چند روز تا چند هفته برطرف می‌شود ولی علائم برونشیت مزمن ادامه دارد.
علل
همانطور که اشاره کردیم اصلی‌ترین تفاوت آسم و برونشیت در علل ایجاد آن‌ها است که در زیر به بررسی‌شان می‌پردازیم.
علت آسم: پزشکان دقیقاً نمی دانند چه چیزی باعث آسم می‌شود و عقیده دارند احتمالاً ممکن است ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجادش دخیل باشند. محرک‌های محیطی می‌توانند شامل مواردی مانند دود و آلودگی باشند. در مقابل، ژن‌های معیوبی که از والدین خود به ارث می‌برید ممکن است مجاری تنفسی شما را در برابر عوامل آلرژیک مانند دود، گرده گل و حیوان خانگی حساس کنند. افرادی که در معرض شرایط زیر باشند به احتمال زیاد به آسم مبتلا می‌شوند:
- والدین آن‌ها آسم یا آلرژی دارند
- از کودکی عفونت‌های تنفسی زیادی داشته‌اند
- آلرژی یا اگزما (بیماری پوستی) دارند
- به طور مرتب در محل کار در معرض مواد شیمیایی یا گرد و غبار هستند
- سیگار می‌کشند یا اغلب در اطراف کسی هستند که سیگار می‌کشد
عوامل محرک محیطی که در محیط می‌توانند موجب ایجاد علائم آسم شوند عبارت‌اند از:
- گرد و خاک
- موی حیوان خانگی
- گرده گل
- آلودگی
- دود
- تغییرات در هوا
- حشرات
- دود یا گازهای شیمیایی در محل کار
- ورزش
- فشار عصبی
- ابتلا به سرماخوردگی و سایر عفونت‌ها
علل برونشیت: برونشیت می تواند حاد یا مزمن باشد. برونشیت حاد توسط ویروس یا باکتری ایجاد می‌شود و برونشیت مزمن توسط عواملی در محیط مانند موارد زیر ایجاد می‌شود:
- دود تنباکو
- بخار مواد شیمیایی
- آلودگی هوا
- گرد و خاک
تمامی این مواد باعث تحریک و التهاب مجاری تنفسی می‌شوند.
افراد زیر شانس بیشتری برای ابتلا به برونشیت دارند:
- سیگار می‌کشند یا در معرض دود تنباکو هستند
- سیستم ایمنی ضعیفی دارند که احتمال ابتلا به عفونت را بیشتر می‌کند
- در صنعتی کار می‌کنند که سرشار از گرد و غبار و بخارات شیمیایی است مانند استخراج زغال سنگ، منسوجات یا کشاورزی
- بالای 45 سال سن دارند
تشخیص
اگر سرفه یا خس خس می کنید و علائم شما برطرف نمی‌شود باید هرچه زودتر به پزشک عمومی یا فوق تخصص ریه مراجعه کنید. پزشک از علائم شما درمورد اینکه در چه شرایطی هستید سرنخی دریافت می‌کند و تفاوت آسم با برونشیت را متوجه می‌شود که به تشخیص دقیق تر کمک می‌کند و می‌تواند به یک تشخیص نهایی برسد:
- بررسی ریه: پزشک از طریق استتوسکوپ به ریه‌های شما و صدای تنفس‌تان گوش می‌دهد.
- اسپیرومتری: پزشکان می‌توانند از تست اسپیرومتری برای تشخیص آسم و برونشیت استفاده کنند. اسپیرومتری شامل دمیدن یک فرد درون دستگاه حسگری است که سرعت و شدت بازدم او را اندازه می‌گیرد. اگر فرد مبتلا به آسم باشد، معمولاً میزان شدت بازدم کاهش می‌یابد. با این حال اگر فردی سرفه داشته باشد که گاهی از بین می‌رود و دوباره عود می‌کند، پزشک ممکن است احتمال آسم را بیش از برونشیت در نظر بگیرد. یک استثنا زمانی است که فردی مبتلا به برونشیت مزمن است و اغلب به دلیل سیگار کشیدن سرفه می‌کند.
- اشعه ایکس از قفسه سینه: در این اسکن از اشعه کمی استفاده می‌شود تا تصویری از ریه‌های فرد گرفته شود.
- آزمایشات خلط: پزشک از مخاطی که سرفه می‌کنید نمونه‌ای می‌گیرد. این خلط از نظر وجود یا عدم وجود باکتری آزمایش می‌شود تا مشخص شود آیا به عفونتی مبتلا هستید یا خیر.
- آزمایش متاکولین: اگر پزشک شما به آسم مشکوک باشد، ممکن است یک آزمایش چالش متاکولین یا آزمایش برونش را در نظر بگیرد. در صورت داشتن آسم، در ماده‌ای نفس می‌کشید که مجاری تنفسی شما را سفت می‌کند و سپس یک آزمایش اسپیرومتری انجام می‌دهید تا ببیند چه مقدار هوا می‌توانید از ریه‌های خود خارج کنید. بعد از ورزش یا تنفس در هوای سرد می‌توانید تست اسپیرومتری نیز انجام دهید.
آیا می‌توانید هم آسم و هم برونشیت داشته باشید؟
فارغ از تفاوت آسم و برونشیت باید بدانید که بیماری آسم می‌تواند شما را مستعد ابتلا به برونشیت نیز بکند. هنگامی که آسم و برونشیت حاد همزمان رخ می‌دهند، بیماری با عنوان برونشیت مزمن آسمی ایجاد می‌شود. اگر آسم دارید یا مستعد ابتلا به برونشیت هستید، باید از مسائلی که می‌توانند باعث ایجاد یا بدتر شدن علائم شما شود آگاه باشید. این مسائل شامل موارد زیر هستند:
- عفونت ویروسی: عفونت‌های ویروسی می‌توانند باعث برونشیت شوند در حالی که در ایجاد آسم دخالتی ندارند و فقط می‌توانند تنفس را برای افراد مبتلا دشوارتر کنند.
- سیگار کشیدن: دود سیگار یک محرک است که به ریه‌ها آسیب می‌رساند و می‌تواند مشکلات تنفسی را برای افراد مبتلا به آسم، برونشیت حاد یا برونشیت مزمن بدتر کند.
- آلرژن‌ها: یک سوال رایج از افراد مبتلا به مشکلات تنفسی این است که “آیا آلرژی می‌تواند باعث برونشیت شود؟” بله، محرک‌های آلرژی مانند گرد و غبار، گرده گل و دود سیگار می‌توانند باعث ایجاد برونشیت آلرژیک شوند. این امر می‌تواند تعیین اینکه آیا علائم ناشی از آلرژی یا برونشیت است یا نه را دشوارتر کند زیرا در برخی موارد، این علائم نتیجه برونشیت ناشی از آلرژی است.
چشم انداز
با برطرف شدن عفونت، برونشیت حاد باید بهتر شود با این حال برونشیت مزمن و آسم می‌توانند در طولانی مدت در بدن شما بمانند. شما با اجتناب از عوامل تحریک کننده و مصرف دارویی که پزشک برایتان تجویز کرده است می‌توانید از بروز علائم جلوگیری کرده و سالم بمانید.
پیشگیری
- برای جلوگیری از آسم و برونشیت مزمن، از عوامل محرک دوری کنید.
- اگر سیگار می‌کشید، از دکتر خود روش‌هایی مانند جایگزینی نیکوتین و دارو را برای ترک سیگار خود بخواهید. ترک سیگار یکی از بهترین روش‌ها برای جلوگیری از آسیب ریه است که باعث برونشیت می‌شود.
- از گرده، گرد و غبار، آلودگی یا مواد شیمیایی که می‌توانند ریه‌های شما را تحریک کنند دوری نمایید. هنگامی که مجبور هستید در اطراف این مواد باشید، از ماسک یا دستگاه تنفس استفاده کنید.
- تمام واکسن‌های خود را به موقع تزریق کنید؛ واکسن آنفولانزا و ذات الریه خصوصاً برای محافظت از ریه‌های شما مهم است.
- برای اطمینان از سلامتی تا حد ممکن، معاینات منظم انجام دهید.
- اگر آسم دارید، برنامه درمانی را که پزشک توصیه می‌کند دنبال کنید.
مترجم سارا فرخی مشاور ژنتیک
