نوروپاتی فیبر کوچک چیست؟
نوروپاتی فیبر کوچک هنگامی اتفاق می افتد که فیبرهای کوچک سیستم عصبی محیطی آسیب ببینند. فیبرهای کوچک پوست اطلاعات حسی مربوط به درد و دما را به شما منتقل می کنند. در اندام ها، این فیبرهای کوچک عملکردهای خودکار مانند ضربان قلب و تنفس را تنظیم می کنند.
تشخیص این نوع نوروپاتی می تواند نشانه ای از یک بیماری زمینه ای مانند دیابت باشد. با این حال، اغلب هیچ دلیل اساسی شناسایی نمی شود.
این وضعیت علائم حسی مانند درد، سوزش و گزگز را ایجاد می کند. این علائم غالباً از پاها شروع می شوند و تا بقیه نقاط بدن پیشرفت می کنند و با گذشت زمان ممکن است شدیدتر شوند.
نوروپاتی فیبر کوچک نوعی نوروپاتی محیطی است. نوروپاتی های محیطی بر سیستم عصبی محیطی تأثیر می گذارند. این شامل اعصاب خارج مغز و نخاع است. با نوروپاتی فیبر کوچک، رشته های عصبی باریک سیستم عصبی محیطی تحت تأثیر قرار می گیرند.
علائم
علائم می تواند متفاوت باشد. درد شایعترین علامت است. علائم دیگر شامل احساساتی مانند:
- سوزش، سوزن سوزن شدن یا خارش (پارستزی)
- دردهای شدید ناگهانی
- از دست دادن احساس
برخی از علائم حسی می توانند در اثر عوامل محرک خارجی ایجاد شوند. به عنوان مثال، برخی از افراد ممکن است هنگام پوشیدن جوراب یا لمس ملافه ها، درد پا را تجربه کنند.
علائم ممکن است خفیف یا شدید باشند، گرچه علائم اولیه آن اغلب خفیف است. نوروپاتی فیبر کوچک تمایل دارد ابتدا پا را تحت تأثیر قرار داده و به سمت بالا پیشرفت کند. در مراحل بعدی، این وضعیت ممکن است روی دست ها تأثیر بگذارد.
در برخی موارد، نوروپاتی عملکردهای خودمختار را مختل می کند. عملکردهای خودمختار مواردی هستند که بدن شما بصورت خودکار انجام می دهد مانند تنظیم هضم، فشار خون و عملکرد ادرار.
هنگامی که فیبرهای عصبی خودمختار تحت تأثیر قرار می گیرند، علائم می توانند شامل موارد زیر باشند:
- یبوست
- تعریق سخت
- سرگیجه
- خشکی چشم
- دهان خشک
- بی اختیاری
- اختلال عملکرد جنسی
- تغییر رنگ پوست
علل
نوروپاتی فیبر کوچک می تواند اولین نشانه یک بیماری زمینه ای مانند دیابت باشد. سایر شرایطی که ممکن است باعث نوروپاتی فیبر کوچک شود عبارتند از:
- اختلالات غدد درون ریز و متابولیک
- کم کاری تیروئید
- سندرم متابولیک
- بیماری های ارثی
- بیماری فابری
- آمیلوئیدوز ارثی
- نوروپاتی خودمختار حسی ارثی
- بیماری تانژیر
- اختلالات سیستم ایمنی بدن
- بیماری سلیاک
- سندرم گلین باره
- بیماری التهابی روده
- لوپوس
- بیماری بافت پیوندی مختلط
- پسوریازیس
- روماتیسم مفصلی
- سارکوئیدوز
- اسکلرودرمی
- سندرم شوگرن
- واسکولیت
- بیماری های عفونی
- هپاتیت C
- بیماری لایم
دلایل دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروهای خاص، مانند داروهای شیمی درمانی
- کمبود ویتامین B-12
- اعتیاد به الکل
دلیل اصلی همیشه یافت نمی شود. در این موارد، نوروپاتی ایدیوپاتیک در نظر گرفته می شود.
عوامل خطر
داشتن یک یا چند مورد از موارد ذکر شده در بالا ممکن است شما را در معرض خطر افزایش نوروپاتی فیبر کوچک قرار دهد.
دیابت شایعترین عامل خطر برای این بیماری است. تحقیقات نشان می دهد که حدود 50 درصد افراد دیابتی در طول زندگی خود به نوروپاتی دیابتی مبتلا می شوند. گرچه نوروپاتی فیبر کوچک نسبت به انواع دیگر نوروپاتی دیابتی شایع نیست، اما هنوز هم نگران کننده است.
مطالعات همچنین نشان داده است که شیوع تحمل گلوکز مختل شده در افراد مبتلا به نوروپاتی فیبر کوچک ایدیوپاتیک بیشتر از جمعیت عمومی است. اختلال تحمل گلوکز با پیش دیابت مرتبط است. نوروپاتی فیبر کوچک ممکن است یکی از اولین علائم پیش دیابت باشد.
سن یکی دیگر از عوامل خطر است. این نوروپاتی معمولاً در افراد بالای 65 سال نسبت به افراد جوان دیده می شود. همچنین ممکن است در بین مردان شیوع بیشتری داشته باشد.
تشخیص
پزشکان از انواع مختلف ارزیابی ها برای تشخیص این بیماری استفاده می کنند. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تاریخچه پزشکی
پزشک در مورد علائم، سابقه پزشکی و سابقه خانوادگی از شما سوال می کند. این می تواند به آنها کمک کند تا شرایط تشخیص داده شده یا تشخیص داده نشده ای را که ممکن است در علائم شما نقش داشته باشند، شناسایی کنند.
آزمایش هدایت عصبی و الکترومیوگرافی
پزشک شما ممکن است آزمایش هدایت عصبی همراه با الکترومیوگرافی را توصیه کند. از این دو آزمایش می توان برای رد نوروپاتی های محیطی فیبر بزرگ استفاده کرد که می تواند علائم مشابهی ایجاد کند. هنگامی که نتایج این آزمایشات طبیعی است، برای ارزیابی آسیب کم فیبر به آزمایشات دیگری نیاز است.
نمونه برداری از پوست
نمونه برداری از پوست موثرترین راه برای تشخیص نوروپاتی فیبر کوچک است. آنها فقط به ندرت تهاجمی هستند.
در طی این روش، پزشک چندین نمونه پوست، به طور معمول از پاها، خارج می کند. سپس نمونه ها برای بررسی علائم در زیر میکروسکوپ بررسی می شوند.
تست رفلکس
تست رفلکس آکسون سودوموتور کمی (QSART) عملکرد خودمختار را آزمایش می کند. این تست عرق تولید شده هنگام تحریک پوست با شوک الکتریکی خفیف را اندازه گیری می کند. افرادی که دارای نوروپاتی فیبر کوچک هستند، به احتمال زیاد عرق کمتری دارند.
تست های دیگر
پزشک شما ممکن است از آزمایش های دیگری برای شناسایی یا رد شرایط پزشکی مرتبط با علائم شما استفاده کند. آزمایش خون، آزمایش ژنتیک و آزمایش تصویربرداری از دیگر آزمایشات تشخیصی رایج هستند.
درمان نوروپاتی فیبر کوچک
درمان به شرایط زمینه ای بستگی دارد. به عنوان مثال، نوروپاتی فیبر کوچک ناشی از پیش دیابت یا دیابت با کنترل سطح قند خون و حفظ وزن سالم درمان می شود.
هنگامی که علت شناسایی نشده است، درمان بر مدیریت علائم متمرکز است. علائم مربوط به درد به طور معمول با دارو درمان می شوند، از جمله:
- داروهای ضد افسردگی
- ضدتشنج
- کورتیکواستروئیدها
- کرم های موضعی درد
- مسکن
چشم انداز
اکثر افراد مبتلا پیشرفت آهسته ای را تجربه می کنند، علائمی که در بدن از پاها به سمت بالا پیش روی می کنند. تشخیص نوروپاتی فیبر کوچک به این معنی نیست که بعداً با نوروپاتی فیبر بزرگ مواجه می شوید.
درد نوروپاتیک می تواند با گذشت زمان بدتر شود. در موارد دیگر، خود به خود از بین می رود. به طور کلی، بیشتر افراد مبتلا به نوروپاتی فیبر کوچک نیاز به کنترل درد مداوم دارند.
وقتی علت اصلی شناخته شد، درمان آن می تواند به رفع درد و بهبود چشم انداز در طولانی مدت کمک کند.
