کروموزوم چیست

کروموزوم چیست ؟

کروموزوم ها ساختارهای نخ مانندی هستند که در داخل هسته سلول های جانوری و گیاهی قرار دارند. هر کروموزوم از پروتئین و یک مولکول واحد دئوکسی ریبونوکلئیک اسید (یا همان DNA) ساخته شده است. DNA که از والدین به فرزندان منتقل می شود، حاوی دستورالعمل های خاصی است که باعث می شود هر موجود زنده ویژگی های منحصر به فردی داشته باشد. کروموزوم ها از نظر ساختاری کاملاً پیچیده هستند و حاوی عناصر لازم برای فرآیندهایی مانند تکثیر و تفکیک هستند به طوری که ساختار کروموزوم ها، DNA را محکم در اطراف پروتئین های قرقره مانندی به نام هیستون، نگه می دارد. بدون چنین بسته بندی، طول مولکول های DNA برای قرار گرفتن در داخل سلول ها بسیار طولانی خواهد بود. به عنوان مثال اگر تمام مولکول های DNA در یک سلول انسانی از هیستون های خود جدا شده و از انتها به یکدیگر متصل شوند، نزدیک به 2 متر طول خواهند داشت. در این مقاله بررسی می کنیم که کروموزوم چیست و از چه اجزایی تشکیل شده است.

تاریخچه کروموزوم چیست ؟

اصطلاح کروموزوم از کلمات یونانی رنگ (کروم) و بدن (سوما) گرفته شده است. دانشمندان این نام را به کروموزوم ها داده اند زیرا آن ها ساختارهای سلولی یا اجسامی هستند که رنگ پذیر بوده و توسط برخی از رنگ های مخصوص که در آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد رنگ آمیزی می شوند. دانشمندان آلمانی اشلایدن (Schleiden)، رودلف ویرشو (Virchow) و بوتشلی (Bütschli) از جمله اولین دانشمندانی بودند که ساختارهایی را که امروزه با نام کروموزوم شناخته می شوند را کشف نمودند. ویلهلم روکس (Wilhelm Roux) فرضیه ای پیشنهاد داد که هر کروموزوم دارای ساختار ژنتیکی متفاوتی است و بووری (Boveri) توانست این فرضیه را آزمایش و تأیید کند. بووری با كمک كشفیات كارهای گرگور مندل، توانست ارتباط موجود بين قواعد وراثت و رفتار كروموزوم ها را نشان دهد.

اتوزوم یعنی چه؟

آیا همه موجودات زنده دارای کروموزوم های یکسانی هستند؟

تعداد و شکل کروموزوم ها در بین موجودات زنده متفاوت است. اکثر باکتری ها دارای یک یا دو کروموزوم دایره ای شکل هستند. اما انسان ها و سایر حیوانات و گیاهان دارای کروموزوم های خطی هستند که به صورت جفت (دو عدد) در داخل هسته سلول قرار گرفته اند. انسان ها دارای 23 جفت کروموزوم هستند (46 عدد) که 22 جفت آن ها را با عدد (از 1 تا 22) شماره گذاری می کنند و اتوزوم می نامند، یک جفت کروموزوم باقی مانده را با دو حرف انگلیسی X و Y نمایش می دهند و به علت اینکه موجب تعیین جنسیت (مذکر و مونث) می شوند، آن ها را کروموزوم های جنسی می نامند. تنها سلول های انسانی که حاوی جفت کروموزوم نیستند (یعنی فقط 1 سری از هر کروموزوم دارند) سلول های باروری یا گامت ها هستند که فقط یک کپی از هر کروموزوم را حمل می کنند. وقتی دو سلول تولید مثلی با هم ترکیب می شوند، تبدیل به یک سلول واحد می شوند که شامل دو نسخه از هر کروموزوم است (نطفه). سپس این سلول تقسیم می شود و هر کدامشان مجددا چندین بار تقسیم می شوند و در نهایت یک جنین کامل با مجموعه ای از کروموزوم های جفت شده به وجود می آید. خانم ها دو کروموزوم X در سلول های خود دارند، در حالی که مردان دارای یک کروموزوم X و یک Y هستند.

نویسنده و مترجم: دکتر سارا فرخی مشاور ژنتیک

وابسته به X یا وابسته به Y به چه معناست؟

Leave A Comment